Sains Bumi Dalam Pembangunan Negara

Sains Bumi Dalam Pembangunan Negara

(berdasarkan Kertas Perbincangan Mesyuarat Dialog MPKSN dengan Persatuan Saintifik , Feb 1995)

Pengenalan

  kertas ini bertujuan memperkenalkan:

·         Bidang ilmu Sains Bumi, daripada aspek skop, cabang ilmu, peranan, aktiviti dan sumbangannya kepada pembangunan dan kemajuan negara.

·         Sains Bumi kepada MPKSN supaya bidang ilmu sains ini diberikan kedudukan dan kepentingan yang setaraf dengan bidang ilmu sains yang lain.

Konsep Sains Bumi

   Di Malaysia Sains Bumi atau Sains Geologi telah dikenal oleh sebilangan kecil masyarakat sejak sebelum merdeka lagi. Pada masa itu, kerajaan Inggeris telah menubuhkan sebuah jabatan kerajaab bernama, Jabatan Penyiasatan Kajibumi (Geological Survey Department). Peranan utama jabatan ni pada masa itu untuk mencarigali dan membangun sumber mineral negara , terutamanya bijih timah. Jabatan ini masih kekal hingga sekarang.

   Di negara maju, bidang Sains Bumi telah berkembang dan bercambah menjadi ilmu yang sangat luas dan pragmatik, danbersifat sebagai sains gunaan yang menyeesaikan persoalan semasa manusia sejagat daam aspek sumber tabii, tenaga, dan sekitaran. Sains Bumi (earth science) disebut juga sebagai Sains Geologi (Geological Science) atau Geosains (Geoscience).

   Sains Bumi boleh ditakrifkan sebagai "kajian tentang planet bumi-meliputi bahan pembentuknya, proses yang bertindak, hasil, dan penghuraian sejarah planet dan hidupan semenjak asal mulanya". Sains Bumi meliputi kajian mengenai udara (atmosfera), lautan (hidrosfera) dan sains tanah (agronomi).

   Subbidang Sains Bumi tradisi meliputi bidangilmu berikut: petrologi dan mineralogi (kajian mengenai batuan dan mineral), geologi fizikal (kajian mengenai proses yang bertindak di permukaan dan dalaman bumi, dan hasilnya), sedimentologi dan stratigrafi (kajian mengenai sedimen dan sekitaran pembentukannya), paleontologi (kajian mengenai hidupan kuno dan usia bumi), geologi ekonomi (kajian mengenai mineral yang boleh diterokai sebagai sumber ekonomi), geofizik (penggunaan kaedah fizik dalam penerokaan geologi), dan geokimia (penggunaan kaedah kimia dalam penerokaan geologi).

   Subbidang Sains Bumi moden pula meliputi ilmu berikut: geologi petroleum (kajian untuk meneroka dan membangun sumber minyak dan gas), geologi kejuruteraan (bidang geologi yang membantu penyiasatan dan pembangunan infrastruktur kejuruteraan berat), geologi bandar (bidang geologi yang terlibat dalam perancangan pembangunan bandar), geologi sekitaran (bidang geologi berkaitan dengan cirian dan pemuliharaan sekitaran), hidrogeologi (kajian untuk meneroka dan membangun sumber air tanah) dan geologi samudera (aspek geologi yang terlibat dengan cirian fizikal dan sumber mineral lautan).

Ahli Sains Bumi di Malaysia

   Pada masa ini (1995), jumlah ahli Sains Bumi Profesional di Malaysia dianggarkan sekitar 750 orang. (jumlah ini mungkin meningkat pada masa ini). Sejumlah besar mereka bertugas di pelbagai sektor berikut:

• Jabatan Penyiasatan Kajibumi : Sekitar 250 orang, bertugas sebagai pegawai geologi.
• Universiti tempatan : sekitar 100 orang, sebagai pensyarah, tutor, dan pegawai penyelidik.
• Institusi Penyelidikan : sekitar 50 orang, sebagai pegawai penyelidik.
• Industri Petroleum : sekitar 200 orang, sebagai ahli geologi petroleum.
• Industri Perlombongan : sekitar 30 orang, sebagai ahli geologi perlombongan.
• Industri Kejuruteraan: sekitar 50 orang, sebagai ahli geologi kejuruteraan.
• Industri lain: sekitar 70 orang, dalam pelbagai jabatan kerajaan, terutama kerajaan negeri, sebagai ahli perancang dan ahli geologi.

(data mengikut tahun 1995, semasa rencana ini disiarkan)

   Jumlah ini amat kecil dan tidak dapat menampung keperluan negara semasa.

Keperluan ahli Sains Bumi Masa Hadapan

   Untuk mencapai hasrat Negara Maju, negara memerlukan sekurang-kurangnya 5,000 ahli Sains Bumi menjelang 2020. Angkaini berdasarkan perbandingan keperluan di negara maju seperti Jepun, Eropah dan Amerika Syarikat. Mereka yang diperlukan dalam sektor awam dan swasta.

   Di sektor awam mereka diperlukan dalam agensi-agensi berikut:

• Jabatan Penyiasatan Kajibumi: perkembangan skop dan bidang tugas kepada perancangan dan pengurusan sumber bumi, pembangunan bandar, dan kawalan bencana geologi memerlukan ramai ahli geologi dalam bidang hidrogeologi, geologi bandar, geologi kejuruteraan, geologi samudera dan geologi sekitaran.
• Jabatan Kerja Raya : perkembangan terkini memintanya mengwujudkan unit kawalan geoteknik mengawasi pembangunan kawasan bermasalah. Seperti di negara maju yang lain, unit ini memerlukan ramai ahli geologi kejuruteraan.
• Jabatan Alam Sekitar : perkembangan ke arah negara maju menuntut jabatan ini lebih bersedia dalam [elbagai aspek kawalan alam sekitar, terutamanya kawalan pencemaran dan bencana geologi. Jabatan ini perlu mempunyai ramai ahli geologi sekitaran dan geologi bandar.
• Jabatan Bekalan Air : pembangunan masa hadapan memerlukan pembangunan sumber air tanah, oleh itu ahli hidrogeologi diperlukan untuk penerokaan dan pengurusan sumber ini.
• Unit Perancang Bandar dan Wilayah : perancangan bandar dan wilayah dimasa hadapan lebih rumit dan mencabar, pendekatan bersepadu diperlukan untuk memastikan pembangunan yang optimum dan selamat. Unit ini memerlukan ahli geologi bandar.
• Kerajaan Negeri dan Majlis Tempatan : perkembangan terkini menunjukkan Kerajaan negeri telah berkembang ke arah pembangunan sumber bumi untuk keperluan industri sementaramajlis tempatan mulai mengurus pembangunan di kawasan bermasalah, seperti kawasan bukit. Kedua-dua kegiatan ini memerlukan input daripada ahli geologi ekonomi dan geologi bandar.

   Di sektor swasta pula ahli geosains dalam industri sokongan berikut:

• Kerja Kejuruteraan Awam : perancangan projek-projek gergasi terutama penerowongan, ruang bawah tanah, lebuh raya, empangan, dan pembangunan di kawasan bermasalah memerlukan khidmat perundingan ahli geolgoi kejuruteraan, geologi sekitaran dan geologi bandar.
• Industri minyak dan Gas : industri ini masih terus berkembangan dan keperluan ahli geologi petroleum masih terus meningkat.
• Industri perlombongan : walaupun perlombongan tradisonal (seperti timah dan tembaga) telah berkurangan, tetapi perkembangan terkini menuntut keperluan yang tinggi untuk bahan binaan (terutama batu dimensi) dan bahan industri (sumber bumi untuk pelbagai keperluan industri). Tuntutan ini memerlukan ramai ahli geologi ekonomi dan geologi sekitaran.
• Industri Pelancongan : pembangunan industri pelancongan memerlukan penerokaan dan pengurusan sumber intristik bumi dengan berkesan. Ahli geologi sekitaran diperluka untuk sektor ini.
• Industri Sokongan : satu daripada khidmat sokongan yang utama kini ialah kawalan alam sekitar , kerja-kerja penyiasatan impak alam sekitar memerlukan ramai ahli geologi sekitaran.

PENDIDIKAN SAINS BUMI

   Pendidikan Sains Bumi di Malaysia merupakan yang terkebelakang berbanding dengan perkembangannya di negara maju seperti Amerika Syarikat, Eropah, Jepun dan Australia. Di Malaysia, Sains Bumi (geologi) hanya diajar di peringkat Universiti.

   Antara Universiti yang terlibat dalam pengajaran Sains Bumi seperti berikut:

·         Jabatan Geologi, Universiti Malaya (sejak 1961)

·         Jabatan Geologi, Universiti Kebangsaan Malaysia, Bangi (sejak 1970) (kini dikenali sebagai Program Geologi, Pusat Pengajian Sains Sekitaran dan Sumber Alam, FST).

·         Jabatan Sains Bumi,Universiti Kebangsaan Malaysia, Kampus Sabah (sejak 1985) (kini dikenali sebagai Universiti Malaysia Sabah )

·         Unit Geofizik, Pusat Pengajian Fizik, Universiti Sains Malaysia (sejak 1970)

·         Jabatan Sains Tanah, Universiti Pertanian Malaysia (sejak 1978) (kini dikenali sebagai Universiti Putra Malaysia)

   Di negara maju, bidang Sains Bumi mulai diajar di peringkat Sekolah Menengah. Di peringkat Univesiti pula, banyak unversiti mewujudkan Fakulti Sains Bumi yang mengandungi beberapa Jabatan dibawahnya.

   Pendidikan Sains Bumi di peringkat sekolah bukan sahaja bertujuan membangun kerjaya, tetapi juga bidang ilmu sains tabii dan gunaan. Bidang ini memberikan kesedaran tentang Sains Fizikal, seperti bidang biologi untuk Sains Hayat. Sains Bumi dan Sains Hayat merupakan dua bidang utama sains yang memberikan kesedaran kepada pelajar tentang kepentingan pemuliharaan alam sekitar.

   Disamping itu, pendidikan Sains Bumi di peringkat sekolah boleh bersifat sebagai ilmu sokongan tenaga kerja separuh mahir dalam industri petroleum, perlombongan dan kejuruteraan awam.

Disyorkan: Negara harus memandang ke hadapan dan mula merancang program dan kurikulum Sains Bumi di peringkat Sekolah Menengah (tingkatan 4 dan 5) seperti di negara-negara maju.

   Di Peringkat Sekolah aspek Sains Bumi berikut boleh mulai diperkenalkan. Bumi dan alam semesta, Atmosfera dan Hidrosfera, Mineral dan Batuan, Sifat Dalaman Bumi, Fosil dan Skala Masa Geologi, Sejarah Perkembangan Bumi, Proses-proses Eksogen dan Endogen, Sumber Bumi dan Kegunaan, Bencana Geologi, dan Geologi dan Alam Sekitar.

    Tenaga pendidik pada masa ini hanya terbatas di peringkat Universiti.  Oleh itu, program membangunkan tenaga pendidik untuk sekolah perlu dilakukan segera. Dan perlaksanaan program Sains Bumi di peringkat Sekolah perlu dijalankan sevara beransur.

Pemuliharaan Khazanah Geologi

   Ilmu geologi antara lain, melihat rekod sejarah perkembangan Bumi sejak 4,600 juta tahun yang lampau. Sama seperti ilmu arkeologi, sumber dan rekod sejarah tersimpan di dalam batuan yang terdapat di seluruh negara. Salah satu cara mengabdikan rekod sejarah ialah penyimpanan sumber ini di Muzium. Cara lain ialah dengan mewartakan kawasan tertentu sebagai khazanah sejarah iaitu dalam bentuk Taman Tabii.

   Di Malaysia telah wujud beberapa Muzium Geologi dalam bentuk yang agak sederhana. Di antaranya ialah :

·         Muzium Negara, Kuala Lumpur : Terdapat bahagian kecil menyimpan koleksi berkaitan geologi iaitu pancalogam 9besi, timah, tembaga, keluli, perak, emas dan bahan tembikar prasejarah). Beberapa model lapuk mengenai batuan dan skala bumi turut dipamerkan.

·         Muzium Timah Gedung Raja Abdullah, Kelang : mempamerkan pelbagai koleksi berkaitan industri bijih timah di Malaysia. Maklumat geologi meliputi peta geologi dan taburan sumber mineral.

·         Muzium Geologi, Jabatan Penyiasatan Kajibumi, Ipoh : Ditubuhkan pada tahun 1957. Bahan koleksi termasuklah 600 mineral, 150 batuan, 200 fosil, 200 batu permata, 165 model hablur, 21 mineral industri, dan 5 peralatan pra-sejarah. Koleksi dalam dan luar negara. Muzium didaftar sebagai salah satu destinasi pelancongan dan dibuka untuk orang ramai.

·         Muzium Geologi, Jabatan Geologi, Universiti Malaya, Kuala Lumpur : Ditubuhkan pada tahun1965. Mempunyai koleksi batuan, mineral , fosil dan pelbagai model pengajaran mengenai sejarah perkembangan bumi. Banyak koleksi dalam dan luar negara terdapat dalam muzium ini.

·         Muzium Geologi, Jabatan Geologi, Universiti Kebangsaan Malaysia, Bangi : Di tubuhkan pada tahun 1985. Mempunyai koleksi batuan dan fosil tempatan yang agak lengkap. Selain itu, terdapat koleksi mineral, carta, model pelbagai proses geologi untuk pengajaran.

Disyorkan: Muzium sedia ada perlu ditingkatkan kualitinya. Kerajaan boleh memberikan batuan kewangan secara berterusan. Muzium sedia ada perlu ditingkatkan tarafnya menjadi Muzium Sejarah Semulajadi Negeri atau Muzium Khas di universiti. Semua Muzium ini boleh ditingkatkan imejnya, dan dijadikan sumber tarikan pelancongan.

   Sebuah Muzium Sejarah Semulajadi Kabangsaan perlu diwujudkan. Muzium ini boleh diletakkan di kawasan pelancongan utama dan menyediakan koleksi lengkap mengenai sejarah perkembangan muka bumi dan pembentukan batuan di Malaysia. Untuk menambahkan tarikannya, ia boleh dirancang dalam bentuk Muzium Generasi Ke-3, iaitu yang bersiafat interaksi.

Taman Semulajadi : Beberapa taman negara di Malaysia mempunyai sifat taman semulajadi, contah yang baik ialah Taman Gua Batu kapur Mulu. Banyak lagi khazanah geologi unik dan menarik boleh dibangunkan sebagai Taman Semulajadi.

Disyorkan : Jabatan Penyiasatan Kajibumi, Perbadanan Pembangunan Pelancongan dan pakar geologi tempatan harus digalak untuk meneroka tempat baru untuk dijadikan Taman Semulajadi. Usaha ini dapat memepertingkatkan sumbangan pengetahuan geologi untuk pembangunan negara, terutamanya pembangunan industri pelancongan.

SAINS BUMI DAN INDUSTRI

   Sumbangan ahli Sains Bumi dalam pembangunan industri tidak begitu kelihatan oleh masyarakat biasa, oleh itu sering dipandang remeh atau dilupakan. Ahli Sains Bumi sejak sekian lamanya, menjalankan peranan utama dalam penerokaan dan eksplorasi bahan bumi, terutamanya mineral, bijih dan petroleum. Pada masa ini, ahli Sains Bumi turut menyumbang dalam pelbagai aktiviti perancangan dan kejuruteraan, terutamanya dalam perancangan bandar dan rantau, penyiasatan tapak untuk infrastruktur kejuruteraan utama, dan pengurusan alam sekitar.

Berikut merupakan sektor industri yang mempunyai penglibatan ahli geosains profesional:

• Industri Perlombongan : Pengwujudan Jabatan Penyiasatan Kajibumi oleh Kerajaan Inggeris sejak awal kurun ke-19 bertujuan meneroka sumber bijih, terutama bijih timah. Pembangunan ekonomi negara sebelum merdeka, terutama di daerah Ipoh dan Kuala Lumpu, didorong oleh perlombongan bijih timah. Walaupun pada masa kini, perlombongan bijih telah menjadi kurang penting, tenaga ahli Sains Bumi harus disalurkan pula pada penerokaan sumber bumi tidak tradisi, seperti bahan binaan dan bahan industri. Sebahagian pula boleh dieksport ke luar negara yang kurang maju untuk meneroka mineral bijih di sana.
• Industri Minyak dan Gas: Industri minyak dan gas di Malaysia masih di tahap tinggi. Sekurang-kurangnya 200 ahli Sains Bumi tempatan bertugas di beberapa Syarikat Minyak untuk meneroka dan membangun sumber petroleum ini. Keperluan ahli sains Bumi dalam sektor ini masih meningkat, lebih-lebih lagi apabila Kerajaan bercadang untuk meneroka sumber petroleum di luar negara.
• Kerja Kejuruteraan Awam : Di Malaysia , penglibatan ahli Sains Bumi dalam projel kejuruteraan awam sangat terbatas. Sumbangan mereka hanya pada kerja penyiasatan tapak projek-projek utama seperti pembinaan empangan dan penerowongan. Sumbangan ahli Sains Bumi dan Jurutera Awam dalam hampir semua projek kejuruteraan adalah bersifat pelengkap (complementary). Di negara maju, kedua-dua disiplin ini bekerjasama untuk hampir kesemua projek kejuruteraan sederana dan besar, bagi memastikan projek dilaksanakan secara bersesuaian, berekonomi dan selamat. Dengan beberapa kejadian bencana, seperti tragedi Highland Tower, kesedaran kerjasama antara ahli Sains Bumi dan Jurutera Awam mulai wujud, dan diharap di masa hadapan lebih ramai ahli Sains Bumi berkecimpung dalam industri ini.
• Penyelidikan dan Pembangunan : Untuk mencapai hasrat menjadi negara maju, banyak usaha R&D perlu dijalankan. Di antara usaha R&D dalam bidang Sains Bumi yang perlu diperkenal dan dipertingkatkan ialah pembangunan pengkalan data potensi sumber bumi, program penerokaan sumber bumi di kawasan lembah dan lepas pantai, aspek geologi sekitaran, dan beberapa aspek geologi gunaan yang lain.
• Industri Lain: Penglibatan ahli Sains Bumi di Malaysia dalam sektor yang lebih moden masih terbatas. Keadaan ini wujud kerana bukan bidang Sains Bumi ini asing kepada masyarakat awam, tetapi bidang ini kurang diketahui di kalangan pegawai kerajaan. Namun demikian, beberapa kerajaan negeri telah mula menggunakan ahli Sains Bumi sebagai perancang pembangunan sumber bumi dan perancangan rantau. Di antara sektor yang boleh memanfaatkan kepakaran Sains Bumi ialah Perancangan Rantau dan Guna Tanah, Pengurusan Pembangunan Bandar, Kawalan dan Pemuliharaan Sekitaran, Pembangunan Pelancongan dan Pembangunan Sumber Air Bawahtanah.

Rujukan : Kertas Perbincangan Mesyuarat Dialog MPKSN dengan Persatuan Saintifik yang dibentang oleh Persatuan Geologi Malaysia dan diterbitkan didalam "Warta Geologi, Vol. 21, No. 1, Jan-Feb 1995". Sesetengah fakta/ayat/maklumat yang ada didalam artikel diatas berkemungkinan sudah tidak relevan pada masa kini/ sudah dilaksanakan, namun, secara amnya, artikel ini di terbitkan kembali bagi mendapatkan pandangan umum berkaitan 

pelaksanaan Ilmu Sains Bumi di peringkat Sekolah.

    

Kuala Krai : Suatu Pengembaraan

   Perjalanan ke Kuala Krai bermula pada 30 April 2011, bagi pelajar-pelajar tahun 2 sesi 2010/2011 program Geologi, Universiti Kebangsaan Malaysia (UKM). Perjalanan mengambil masa selama 9 jam lebih iaitu bertolak dari Dewan Anuar Mahmud (DAM), Fakulti Sains dan Teknologi (FST) lebih kurang pukul 9.30 malam. Perjalanan akhirnya sampai di pekan Kuala Krai kira-kira pukul 6.15 pagi , dimana perjalanan berhenti beberapa kali, dan apabila sampai, rombongan 3 buah bas berhenti rehat untuk solat di sekitar pekan Kuala Krai.

   Berlainan daripada batch yang lepas-lepas, batch ini agak kurang bernasib baik, apabila kesemua pelajarnya menetap di sebuah hostel ‘Damar Inn’ dan tiada lagi aktiviti berkhemah seperti yang berlaku pada tahun-tahun yang lepas. Namun, aktiviti ini dijangka akan disambung semula pada batch yang akan datang. Insyallah. Sesampai sahaja di hostel, hanya aktiviti memasang khemah yang rancak dan diutamakan dahulu selain ke pekan Kuala Krai bagi membeli segala peralatan/kelengkapan yang penting berikutan ‘check inn’ hostel hanya boleh dibuat menjelang tengah hari.

   Pada kerjalapangan ini, pelajar yang kesemuanya berjumlah hampir 74 orang dan dibantu oleh seramai 4 orang pembantu makmal dibahagikan kepada 2 kumpulan, iaitu, kumpulan A dan kumpulan B. Salah satu kumpulan akan bergerak dibawah profesor yang akan mengendalikan segmen batuan igneus manakala satu kumpulan lagi akan bergerak ke segmen batuan metamorf. Proses pembahagian ini berjalan pada malam pertama dimana pelajar dibahagikan secara rawak mengikut senarai nama yang disediakan.

   Bagi segmen batuan igneus, pelajar akan menjelajah ke kawasan-kawasan antaranya berdekatan dengan Damar Inn (berhadapan), Kawasan Manek Urai, Lata Rek, Sungai Pas, kebun getah di sekitar Kuala Krai dan Lata Berangin. Bagi segmen batuan metamorf pula, antara kawasan yang dijelajahi termasuklah di sepanjang Jalan Sungai Sam-Dabong, sepanjang Sungai Galas dan sepanjang Sungai Mei.Perjalanan yang penuh dengan penceritaan yang tersendiri ini bakal memberi satu pengalaman yang berguna kepada para pelajar, bukan sahaja mengenai sejarah geologi kawasan ini, malah dari segi bahasa, pertuturan, bagaimana mahu berkomunikasi dan paling penting, cara penghormatan kita kepada golongan yang lebih berusia daripada kita.

   Bercerita lanjut mengenai segmen igneus, para pelajar akan mencerap, menganalisis, mengambil bacaan bagi kesemua data-data tektonik yang wujud pada singkapan yang ditemui. Tidak dilupakan, proses melukis singkapan selain mengambil sampel tangan bagi dibuat kajian petrografi bagi menetukan nama jenis batuan tersebut secara makmal. Pada akhirnya, kita akan dapat mentafsirkan apa proses-proses yang berlaku di sesebuah singkapan pada laporan akhir nanti. Pada laporan akhir segmen igneus nanti, segala maklumat dan data akan dianalisis secara terperinci dan disokong oleh bukti-bukti lapangan serta jenis-jenis mineral yang wujud, setelah sampel tangan dianalisis menggunakan kaedah petrologi.

   Bagi lokaliti Lata Berangin, pelajar diminta untuk membina satu peta geologi lengkap dimana sempadan-sempadan batuan akan ditentukan pada akhir pemetaan ini. Objektif utama membina peta geologi ini adalah kerana memberi latihan secara lapangan kepada pelajar bagaimana membina sebuah peta bagi singkapan batuan igneus, menetukan sempadan bagi jenis batuan yang berbeza, menentukan tua-muda singkapan, menyediakan satu keratan rentas, mewarnakannya, serta membuat satu tafsiran berhubung aktiviti-aktiviti yang berlaku semasa proses pembentukan batuan ini.  

   Kehadiran batuan igneus jenis volkanik disini menjadi petunjuk bahawa terdapatnya satu aktiviti volkano yang berlaku pada masa tertentu sehingga membentuk beberapa jenis batuan metamorf yang mempunyai beberapa jenis. Batuan igneus volkanik ini ditandai dengan kehadiran beberapa jenis batuan tersebut di sekitar Kuala Krai ini. Antaranya terdapat beberapa jenis batu pasir bertuff di sekitar Jalan Sungai Sam-Dabong, riolit/andesit yang mana jenis batuan yang mempunyai matrik dan fenokris berbutiran halus. Batuan igenus berbutiran halus mencirikan batuan tersebut biasanya berasal mula dari kawasan volkanik. Batuan kebiasaan dijumpai berwarna kelabu cerah hingga gelap.

   Bagi segmen batuan metamorf, ada beberapa fasa/gred batuan yang boleh dicirikan dengan beberapa jenis asal mula. Bagi sepanjang jalan Sungai Sam-Dabong, terdapatnya aktiviti volkano dan selepas itu batuan mencirikan metamorf sentuh, apabila batuan filit dan sabak banyak dijumpai di sekitar kawasan ini. Batuan sabak merupakan batuan metamorf bergred sederhana manakala batuan filit adalah batuan metamorf bergred rendah. Bagi kawasan Sungai Galas dan Sungai Mei, batuan metamorf mencirikan batuan metamorf rantau.

   Bagi kedua-dua lokaliti ini, Zon tertinggi yang berjaya dicerap ialah Zon Metamorf Garnet, dimana batuan jenis Syis Kuarza-Mika dan Syis Mika paling banyak ditemui. Zon-zon isograd (sempadan) bagi setiap gred berjaya di tentukan iaitu Zon Isograd Mika, Zon Isograd Biotit, dan Zon Isograd Garnet. Bagi kaedah di Jalan Sungai Sam-Dabong, kaedahnya adalah kaedah rintisan menggunakan bas, manakala bagi lokaliti Sungai Galas, kaedah yang terbabit adalah melalui menelusuri sungai menggunakan bot dan bagi kaedah di Sungai Mei, kaedah yang digunakan adalah meranduk sungai atau berjalan ditengah sungai. Ini merupakan salah satu cara bagaimana mahu memetakan singkapan batuan metamorf dilapangan.

lagi gambar...

   Sungai Galas

Sungai Mei

Lata Berangin

Impian

   Setiap orang mempunyai impian. Yup. Impian memacu arah tuju hidup kita walaupun adakala nya impian itu tidak kesampaian. Aku juga punyai impian. Impian aku juga tak kurang tinggi, macam impian korang-korang semua. Bukan untuk memiliki BB, bukan juga ingin memiliki ipad. Jauh sekali. Tidak, bukan itu. Setakat ini, aku punyai satu impian utama, setelah impian untuk mendalami ilmu berkaitan kebumian ini akhirnya tercapai. OK lah kan, at least aku minat lebih walaupun agak kureng pandai sikit berbanding top-top tuh. Keh.

  Oklah. Nie aku nak ceritakan apa impian aku yang dah lama (dah lama ker?) aku pendamkan. Yelah, aku tengok, rancangan TV kat Malaysia nie memang agak terlalu banyak rancangan dokumentari nya. Haha.... Dah dapat hint kan? Yeah. Impian aku adalah andainya aku diberi peluang, aku ingin menerbitkan satu rancangan sendiri berbentuk dokumentari yang diberi tajuk ‘Sains Malaysiana : Misteri  Warisan Alam yang Tak Tersingkap’. Teringin gak nak jadi pengacara dalam rancangan neh. Keh keh keh. Berangan Mat Jenin jerk. Keh

.

   Yelah, kat Malaysia nie mana ada rancangan berbentuk menceritakan semula perkara-perkara yang berlaku teradap negara kita ini sejak dari pembentukkannya lagi. Maksudnya, rancangan ini memaparkan hasil kajian oleh pengkaji yang terdahulu hingga kini mengenai bagaimana negara ini terbentuk dalam ilmu sains geologi, dalam sekitaran apa, apa yang berlaku pada sekian masa, dan apa sumbangan yang perlu dilakukan oleh masyarakat selepas menonton rancangan ini. Mungkin ia merupakan suatu Idea Gila namun melihat kepada impak kepada sesebuah komuniti itu sendiri, kita dapat melahirkan satu masyarakat yang lebih cintakan alam sekitarnya serta sedar akan tanggungjawab untuk lebih memulihara khazanah alam yang ada.

   Mungkin ada yang berkata, bahawa rancangan ini hampir menyamai satu rancangan lain di History Channel iaitu rancangan ‘How The Earth Was Made’ (HTEWM). Memang tidak di nafikan, memang ideanya hampir serupa, namun, rancangan yang ingin diterbitkan ini lebih difokuskan kepada kawasan di sekitar negara kita. Jika ditanya berapa episod yang perlu dilakukan, jawapannya memang banyak episod. Kenapa? Dalam negara kita sahaja banyak misteri dan perkara yang kebanyakkan dari rakyat kita tidak mengetahuinya,Rancangan ini akan menjelajah ke seluruh pelusuk negara, semenanjung mahupun Sabah dan Sarawak bagi mencari bukti lapangan bagi menyokong fakta-fakta yang diperkatakan itu. Setiap tempat mempunyai penceritaannya yang berbeza yang ditandai dengan jenis batuan yang berbeza.

   Rancangan ini juga bertujuan untuk membuka minda rakyat kita, supaya berfikir diluar kotak, tentang proses ketamadunan bangsa yang bermula dengan proses-proses sejarah pembentukan sesebuah kawasan itu. Apa yang ada/berlaku/wujud di sekeliling kita pada masa ini bukanlah sama seperti pada 200 juta tahun lalu, 100 juta tahun lalu dan 4 juta tahun lalu. Setiap sela masa mempunyai keadaan sekitaran yang berbeza daripada masa kini, bergantung kepada keadaan geografi sesuatu kawasan itu pada masa kini dan pada masa lalu. Inilah tarikan utama yang membuatkan penonton tertunggu-tunggu di depan kaca televisyen setiap minggu untuk mengetahui apa dan bagaimana negara/tempat/kawasan mereka terjadi, bukan dari sejarah manusia, tetapi dari sudut sejarah geologinya.

     Walaubagaimanapun, rancangan ini lebih ditujukan kepada golongan pelajar sehingga kepada golongan belia, 40 tahun ke bawah. Namun, mungkin rancangan sebegini juga dapat menarik penonton dari usia dewasa (40 tahun ke atas). Relax....ini just idea, OK. Tak laksanakan pun tak per laa. Haha. Oklah, sambung cerita. Aku syorkan, rancangan aku nie, aku nak buat kerjasama dengan Jabatan Mineral dan Geosains (JMG) dan IPT tempatan yang mempunyai program Geosains/Geologi. Baru nampak hasil-hasil penyelidikan ipt ini memberi manfaat yang akhirnya mencapai objektifnya yang tersendiri. Kerjasama antara badan kerajaan dengan ipt juga dapatdipereratkan dalan suatu rancangan. Cuma, masalahnya, manelah ade stesen TV mahupun syarikat-syarikat yang berani untuk memecahkan tradisi dengan menerbitkan program sebegini buat kali pertamanya di Malaysia.

   Oklah, tak kisah. Sambung cerita. Mungkin aku perlukan beberapa pereka grafik yang boleh memahami mengenai proses-proses geologi (nanti aku terangkan lee) dan menginterpitasikan melalui grafik di komputer untuk ditunjukkan dan dipancarkan didalam dokumentari ini. Grafik digunakan bagi memberi kefahaman kepada penonton dan mereka mengerti apa yang telah berlaku sehingga terjadinya apa yang ada sekarang.keh. Boleh ker? Haha. Whatever! Tapi tu laaa, masalahnya, mungkin perlukan dana yang banyak, sebab ada fieldwork. Kalau tak ada fieldwork, tak ade lah bukti-bukti lapangan bagi menguatkan lagi penerangan para pengkaji mengenai pembentukan sesuatu kawasan.

   Sebab apa aku nak terbitkan rancangan sebegini? Mungkin ramai tak tahu, ada sebahagian kawasan semenanjung terbentuk daripada sekitaran lautan dalam, ada yang terbentuk dari kawasan sekitaran lautan cetek yang ditandakan dengan fosil, terdapatnya aktiviti gunung berapi di sesetengah tempat, ada juga kawasan yang hampir atau berdekatan dengan kawasan kutub dan macam-macam fakta yang bakal menjanjikan kejutan dan ketak sangkaan kita. Kadang-kadang, sukar untuk mempercayai sehinggalah bukti-bukti lapangan ditunjukkan. Menarik bukan? Mengenal negara kita bukan hanya pada sejarah pembinaan negara bangsanya sahaja, malah, dengan pengetahuan berkaitan sejarah geologinya, ia bukan sahaja mampu membangunkan perasaan kecintaan terhadap misteri alam dan proses ketamadunan bangsa, juga memupuk semangat kebertanggungjawaban untuk memulihara khazanah alam unutk diwarisi oleh generasi akan datang.

Nasihat: Sekadar idea semata. Tiada kena mengena dengan badan-badan kerajaan yang disebutkan di atas. Selamat Maju Jaya!